Önleyici Ortodontik Tedaviler
Yer tutucular
Süt dişleri çocuğun büyümesi ve gelişmesi için beslenmesini sağlamanın yanında daimi(kalıcı) dişler gelene dek yerlerini tutmakla da görevlidir. Zamanında düşen süt dişlerini rehber alarak çıkan kalıcı dişler yerlerine yerleşerek çenelerin uyumlu olmasını sağlar.
Çürük, apse, veya travma nedeniyle vaktinden erken çekilmek zorunda kalan süt dişlerinin yeri boş kalır. Boşluğun iki tarafındaki dişler bu boşluğa hareket ederek kalıcı dişin yerinin daralmasına, kalıcı dişin çıkamamasına ve gömülü kalmasına neden olur.
Peki yer tutucular en erken ne zaman yapılır?
Çekimden sonraki 2hafta-1aylık süre içerisinde dişten ölçü alınarak basit bir şekilde yer tutucusu yapılabilir.
Yer tutucular yapıştırılır mı? Kullanması zor mudur?
Yer tutucular ikiye ayrılır;
Sabit yer tutucular: tek diş kayıplarında sabit yer tutucular yapılır. Yandaki komşu dişe yapıştırılarak çocuğun rahat kullanması sağlanır.
Hareketli yer tutucular: Birden fazla diş kayıplarında yapılan hareketli yer tutucuları hasta kendi takıp çıkarabilmektedir. Hareketli yer tutucular çocuğun kullanımına bağlı olduğu için sabit yer tutucuya göre daha zordur.
Sabit ve hareketli yer tutucuların kullanım zorluğu hastaya göre değişkendir. Bazı çocuklar çok çabuk uyum sağlayıp severek kullanırken bazı çocukların ise alışması daha uzun sürmektedir. En doğru yaklaşım elbette düzenli diş hekimi kontrollerine giderek tedavi olmak ve dişlerin erken çekilmesini önlemektir.
Ortodontik Apareyler
Ortodontik tedaviler iki aşamadan oluşmaktadır.
İlk aşama; Daimi dişlerin çıkması tamamlanana dek süt ve kalıcı dişlerin bir arada bulunduğu, çenelerin büyüdüğü dönemdir. Bu dönemde çocukların çeneleri büyüme döneminde olduğu için daha esnektir ve ortodontik apareylerle çeneler genişletilebilir. Bu sayede çıkacak kalıcı dişlere yer açılır, küçük çapraşıklıklar çözülür, ve çene bozuklukları, uyumsuzlukları(alt çenenin önde olması, alt çenenin geride olması, çenelerin çapraz kapanması vb) düzeltilebilir.
İkinci aşamada ise bütün kalıcı dişler tamamlanmıştır, çene gelişimi bitmiştir ve dişlerin çeneye düzgün sıralanması yapılır. Bu aşamada hastanın yaşına, alışkanlıklarına, diş yapısına ve karakterine göre hekim ve ebeveynleri ile birlikte ortodontik braketler(teller) veya şeffaf plaklar tercih edilir.
Her iki aşamada da dişler günde en az 2 defa etkin fırçalanarak tedavi süresince çürük oluşumu engellenmelidir.
Ortodontik apareylerin kullanımı nasıldır?
Ortodontik apareyler çocuklardan ölçü alınarak diş teknisyenimiz tarafından hazırlanır. Çocukların tedaviye uyumunu sağlamak için istediği renk ve karakterlerde hazırlanabilmektedir. Apareyler günde ortalama 16-18 saat takılır ve aylık rutin kontrollere gelinerek tedavi takip edilir. Büyüme ve gelişim hızının çok yüksek olduğu çocuklarda çok kısa sürede çeneler düzeltilir.
Büyüme gelişimin kaçırıldığı daha ileriki yaşlarda çenelerin düzeltilmesi ancak cerrahi ameliyatlarla olmaktadır. Haliyle daha erken yaşta basitçe çözebileceğimiz durumlar daha ciddi sorunlara yol açmaktadır.
Uzm. Dr. Dt. Tuğba ÇINAR
Çocukların Diş Kliniği